Vì sao bạn bị điếc đột ngột?

1. Định nghĩa:

-Điếc đột ngột là tổn thương cấp tính thần kinh có thể  xảy ra ở ốc tai và sau ốc tai

-Tại Mỹ có 5-27/100.00,66.00 ca mới/năm

-Điếc đột ngột là điếc tiếp nhận,trên 30db ở 3 tần số liên tiếp xảy ra trong 3 ngày

-Nguyên nhân:90% không tìm được nguyên nhân

-Tiên lượng phụ thuộc vào thời gian đến viện, bệnh nhân cần được đến sớm chẩn đoán và điều trị

2. Nguyên nhân điếc đột ngột

Thường không được xác định nguyên nhân rõ ràng

-Virus: cúm , sởi , quai bị, zona…

-Nguyên nhân mạch máu : tắc mạch ốc tai, tắc mạch ốc tai,..

-Vỡ màng trong ốc tai, rối loạn điện giải, lưu thông nội dịch tai trong

-Dị ứng, bệnh tự miễn tai trong

Điếc đột ngột xảy ra do vấn đề về các cơ quan cảm giác của tai trong

3.Thăm khám

3.1 Hỏi bệnh:

-Thời gian xuất hiện

-Hoàn cảnh xuất hiện

-Triệu chứng cơ năng: “đột ngột” cảm thấy:

+Ù tai: Ù tai tiếng cao, liên tục hay từng cơn

+Nghe kém: 1 hoặc 2 bên, mức độ đa dạng

+Chóng mặt: cảm giác bồng bềnh/ quay , mất thăng bằng

+Triệu chứng khác: Cảm giác đầy tai, như đút nút trong tai

+ Đau tai: hiếm

+Thông thường: Sốt kèm các dấu hiệu mệt mỏi, đau đầu, đau người thường gợi ý nguyên nhân do virus

+Thực thể:

• Soi tai: ống tai, màng nhĩ thường bình thường
• Các dấu hiệu tiền đình: kết quả đa dạng
• Âm thoa: điếc tiếp nhận, Weber nghiêng về tai lành
• Khám nội khoa: phát hiện các bệnh lý tim mạch, bệnh máu, ĐTĐ…

• Cận lâm sàng:

-Đo thính lực đơn âm tại ngưỡng:

+Giúp chẩn đoán: Điếc tiếp nhận với sự giảm ít nhất 3 tần số ≥ 30 Db

+Giúp tiên lượng: TLĐ đi lên, nằm ngang tiên lượng tốt hơn TLĐ đi xuống hoặc điếc sâu

+Nhĩ lượng: BT

+Phản xạ cơ bàn đạp trong điếc sâu thì k còn.

+Tiến hành xét nghiệm để định khu tổn thương, loại trừ các bệnh có thể biểu hiện điếc đột ngột:

+CTM, Hoa sinh  máu: rối loan chuyển hóa, nội tiết…

+ABR: giúp phân biệt tổn thương tại ốc tai và sau ốc tai

+Những tổn thương ở ốc tai: nhờ ABR, Px cơ bàn đạp, OAE hoặc đo trên ngưỡng tìm hồi thính.

+ Tổn thương sau ốc tai:nhờ đo ABR và điện não đồ, CT hay MRI

4. Chẩn đoán

-Điếc đột ngột là điếc tiếp âm,trên 30dB ở 3 tần số liên tiếp xảy ra trong 3 ngày

-Tuy nhiên trên lâm sàng cần lưu ý những trường hợp giảm thính lực chưa đến 30dB hoặc 2 tần số

5.Chẩn đoán phân biệt

–Nguyên nhân tại ốc tai

• Rò ngoại dịch
• Bệnh Meniere: sung nước mê nhĩ
• Do CT áp lực/ âm thanh/ tai trong
• Do nhiễm độc: thường có TS, bị cả 2 tai
• Nghe kém ở người cao tuổi

-Nguyên nhân TKTW và sau ốc tai:

• U dây VIII: Nghe kém đột ngột, chụp MRI thấy u dây VIII
• U não hố sau, bệnh não chuyển hóa….

6. Xử trí điếc đột ngột như thế nào?

Phương pháp phổ biến nhất hiện nay để điều trị điếc đột ngột là sử dụng thuốc corticosteroid

 Nguyên tắc:

-Là Cấp cứu trong TMH, cần điều trị càng sớm càng tốt ngay trong những giờ đầu, ngày đầu.

-Điều trị bao vây và điều trị nguyên nhân (nếu có)

   *Điều trị cụ thể*

6.1:Corticoid

-Là thuốc điều trị chính,được công nhận rộng rãi là có hiệu quả rõ ràng

-Khuyến cáo điều trị trong vòng 45 ngày kể từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên

-Liều:

*Tiêm tĩnh mạch:

-Methyprednisolon 1-2mg/kg/ngày

-Hydrocortisone:600mg-1200mg/24h

-Dexamethasone 1mg-10mg

*Uống:

-Prednisolone 1mg/kg/ngày

-methylprednisolone 1mg/kg/ngày

*Tiêm hòm nhĩ:

-Cơ sở : Corticoid ngấm qua màng cửa sổ tròn vào ngoại dịch của tai trong, nồng độ corticoid ở tai trong của phương pháp này cao hơn so với đường toàn thân, tác dụng chống viêm tốt hơn , khắc phục tác dụng phụ khi dùng đường toàn thân.

-Corticoid sử dung tiêm xuyên màng nhĩ : dexamethason và solumedrol ,với liều 0,4-0,8 ml tiêm chậm vào hòm tai;tiêm liên tục hoặc cách ngày, điều trị ban đầu hay thứ phát phối hợp với corticoid toàn thân tùy phác đồ

-Điều trị đơn độc hoặc phối hợp dùng toàn thân

-Hạn chế được tác dụng phụ mà vẫn đảm bảo nồng độ thuốc cao tại ốc tai

-Được coi là điều trị cứu cánh khi điều trị toàn thân thất bại

6.2 Oxy cao áp:ít hiệu quả

6.3 Điều trị các thuốc khác:

-Thuốc giảm áp lực thẩm thấy ngoại dịch,giảm phù:Manitol

-Thuốc giãn mạch:Fozylan,Newbumedil

-Các thuốc tác dụng làm giàu oxy trong máu:Duxil,Piraceam,Giloba

-Vitamin nhóm B tổng hợp

-Thuốc an thần và bình ổn thần kinh thực vật:nhóm cacbonat

-Thuốc điều trị chóng mặt:Betasec

-Thuốc kháng virus:herpevirrus(Acycovir)

6.4. Cấy ốc tai điện tử:

-Khi mà điều trị thất bại,bệnh nhân có mức thính lực từ nặng đến điếc nặng

-Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và công việc của bệnh nhân

-Phục hồi thính giác tốt

-Chi phí cao

7. Tiên lượng điều trị

-Mức độ điếc :điếc càng nặng thì tiên lượng càng xấu,các trường hợp điếc nặng thì khả năng phục hồi là hiếm

-Thời gian kể từ khi phát bệnh đến khi điều trị bệnh nhân đến càng muộn thì tiên lượng càng xấu

-Thính lực đồ  đi lên, nằm ngang tiên lượng tốt hơn thính lực đồ đi xuống hoặc điếc sâu

-Triệu chứng kèm theo :Bệnh nhân có chóng mặt,mất thăng bằng,Bệnh nhân không ù tai tiên lượng xấu hơn bệnh nhân có ù tai

-Ngoài ra còn các yếu tố:Tuổi cao,các nguy cơ về tim mạch,rối loạn chuyển hóa,tiên lượng xấu

Case lâm sàng

1. BN Hoàng Thị Hà năm sinh 1968

Địa chỉ: TT Quán Lào – Yên Định – Thanh Hoá

Bệnh sử: bệnh nhân có đi máy bay từ miền nam về, sau 1 đêm xuất hiện điếc hoàn toàn tai phải. đã điều trị tại Phòng khám tư không khỏi được chỉ định đo thính lực, kết quả: điếc hoàn toàn tai phải.

Chẩn đoán: điếc đột ngột tai phải ngày thứ 5

Điều trị:

Piracetam pha truyền tĩnh mạch

Solumedrol 40mg tiêm tĩnh mạch

Betaserc 24mg, ginkokup, pharnaraton

Betamethasone 1mg/ml tiêm xuyên hòm nhĩ

Bệnh nhân được duy trì và điều chỉnh phác đồ, sau 9 ngày điều trị kết quả:

• Tai phải của bệnh nhân đã hồi phục 1 phần nghe được trở lại tuy nhiên còn chưa thực sự tốt
• Bệnh nhân được tiếp tục hướng dẫn phác đồ điều trị duy trì và tái khám.

Một số bệnh nhân điếc đột ngột được điều trị tại Bệnh viện cho kết quả hồi phục thính lực tốt trong thời gian qua.