Phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa tại Bệnh viện Đa khoa Trí Đức Thành
Phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa là gì?
Ruột thừa là đoạn ruột có một đầu tận, đầu còn lại cắm vào manh tràng. Ruột thừa nằm ở phần bụng dưới bên phải, gần chỗ nối tiếp giữa ruột non và ruột già. Nhiều nghiên cứu cho thấy cơ quan này có vai trò quan trọng với hệ miễn dịch. Tuy nhiên, khi ruột thừa bị viêm nhiễm cần can thiệp điều trị nhanh chóng, cắt bỏ phần ruột này để tránh gây vỡ ruột thừa khiến ổ nhiễm trùng lan khắp ổ bụng gây nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng.
Hiện nay, có 2 phương pháp phẫu thuật phổ biến là mổ mở và phẫu thuật nội soi. Trong đó, phương pháp phẫu thuật nội soi chiếm ưu thế, vì ưu điểm ít xâm lấn, vết sẹo nhỏ, thời gian phục hồi nhanh, an toàn. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi máy móc hiện đại, trình độ chuyên môn và kỹ năng, kinh nghiệm của bác sĩ phẫu thuật.
Quy trình phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa
Phẫu thuật nội soi được xem là phương pháp hiệu quả, an toàn, tuy nhiên không phải ai cũng có thể thực hiện phương pháp này. Thông thường, phẫu thuật nội soi thường áp dụng khi viêm ruột thừa ở giai đoạn sớm và chưa vỡ. Trường hợp phần ruột thừa bị viêm, nhiễm trùng tiến triển hoặc bị vỡ, bác sĩ sẽ đánh giá và quyết định phương pháp mổ thích hợp cho người bệnh.
Người bệnh cần thông báo cho bác sĩ tình trạng sức khỏe nếu mang thai hoặc nghi ngờ mang thai, dị ứng với một số loại thuốc gây mê, có tiền sử rối loạn đông máu, các loại thuốc đang dùng (bao gồm thuốc kê đơn, không kê đơn)… Trường hợp sớm hoặc còn nghi ngờ, bác sĩ sẽ chỉ định làm một số xét nghiệm máu, nước tiểu, siêu âm, chụp CT. Trường hợp muộn cần cắt khẩn cấp thì không thực hiện những bước này.
Nếu được chỉ định phẫu thuật nội soi, người bệnh cần tuân thủ quy trình chuẩn bị trước, trong và sau khi mổ.
1. Trước khi phẫu thuật nội soi:
- Người bệnh cần nhịn ăn ít nhất 6 giờ trước khi phẫu thuật, nếu bác sĩ đánh giá phẫu thuật có thể trì hoãn, không cần mổ khẩn cấp.
- Người bệnh được đặt đường truyền tĩnh mạch để truyền dịch.
- Người bệnh sử dụng thuốc kháng sinh trước khi phẫu thuật.
- Người bệnh được gây mê toàn thân nên không có cảm giác đau trong suốt quá trình mổ.
2. Trong khi phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa:
Để tiến hành gây mê, bác sĩ sẽ đặt ống nội khí quản cho người bệnh và bắt đầu tiến hành cuộc phẫu thuật.
Bác sĩ sẽ rạch vài vết nhỏ trên bụng (gần rốn, xương hông và trên vùng xương mu) của bệnh nhân để đặt trocar vào bên trong làm kênh thao tác. Sau đó bơm khí CO2 vào ổ bụng để làm phồng bụng của bệnh nhân, giúp bác sĩ nhìn thấy các cơ quan trong bụng một cách rõ ràng.
Bác sĩ sẽ dùng một ống kính nội soi gắn camera độ phân giải cao đưa qua trocar vào ổ bụng. Camera có kết nối với màn hình, được phóng đại nhiều lần, giúp bác sĩ thấy rõ cơ quan bên trong ổ bụng. Nhờ đó, bác sĩ dễ dàng điều khiển các dụng cụ phẫu thuật để phẫu tích cắt bỏ ruột thừa. Nếu ruột thừa vỡ gây viêm phúc mạc, bác sĩ sẽ cần rửa sạch dịch dơ trong ổ bụng, và đặt ống dẫn lưu để dẫn dịch ra ngoài tránh tụ dịch sau mổ.
Sau khi cắt, bác sĩ sẽ đưa ruột thừa và các dụng cụ hỗ trợ nội soi ra ngoài, sau đó khâu lại các vết mổ nội soi trên thành bụng.
3. Những lưu ý sau phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa
Khi phẫu thuật kết thúc, người bệnh được chuyển về phòng hồi tỉnh và theo dõi sức khỏe (nhịp thở, nhịp tim, huyết áp, tình trạng đau…) trong vài giờ, xem xét có hay không phản ứng bất thường sau gây mê hoặc sau mổ.
Ngày đầu sau phẫu thuật, người bệnh bắt đầu tập ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa như cháo, sữa, súp…; tập đi lại để phòng ngừa dính ruột và tụ dịch trong bụng.
Sau mổ 1-2 ngày, bác sĩ sẽ cho bệnh nhân siêu âm, kiểm tra máu, đánh giá sức khỏe người bệnh và có kế hoạch xuất viện (tùy tình trạng sức khỏe của người bệnh).
Thông thường, phẫu thuật nội soi ruột thừa bệnh nhân sẽ được xuất viện sau 1 ngày nếu không có biến chứng. Trường hợp mổ viêm phúc mạc do viêm ruột thừa vỡ và có đặt dẫn lưu, người bệnh sẽ cần nằm viện điều trị kháng sinh và theo dõi lâu hơn. Bác sĩ có thể hướng dẫn người bệnh tập cách hít thở sâu và vận động để tránh bị nhiễm trùng phổi sau phẫu thuật.
Sau khi xuất viện, bệnh nhân cần theo dõi tình trạng sức khỏe; chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt, vận động cần tuân theo khuyến cáo của bác sĩ. Khi về nhà, người bệnh cần nghỉ ngơi và dùng thuốc theo chỉ định.
Người bệnh có thể tắm rửa bình thường, nhưng không ngâm bồn trong tuần đầu tiên. Nên thay băng vết thương sau mỗi lần tắm, tránh để vết thương ướt, nhiễm trùng. Nên đi bộ nhẹ nhàng, tránh vận động mạnh, khiêng vác nặng.
Nên tăng cường ăn rau xanh, trái cây, uống đủ nước (2-2,5 lít/ ngày) giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru. 7 ngày sau mổ, bệnh nhân sẽ tái khám để bác sĩ kiểm tra vết mổ và cắt chỉ. 4 tuần sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể trở lại hoạt động bình thường.(1)
Biến chứng sau phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa
Phẫu thuật nội soi ruột thừa được xem là phương pháp ít xâm lấn, phục hồi nhanh, tuy nhiên, vẫn có một số ít biến chứng có thể xảy ra như:
- Nhiễm trùng vết mổ
- Tụ dịch ổ bụng, áp xe tồn lưu
- Viêm phúc mạc do xì dò mỏm cắt ruột thừa
- Tắc ruột sau mổ
- Tổn thương các cơ quan trong ổ bụng như thủng ruột, tổn thương niệu quản
Do đó, người bệnh đã xuất viện nếu có các triệu chứng sau đây cần đến bệnh viện khám lại ngay:
Sốt trên 38,5 độ C
- Đau dữ dội hoặc căng chướng vùng bụng
- Buồn nôn hoặc nôn nhiều
- Máu hoặc mủ chảy ra từ vết thương
- Khó thở
Chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa
Sau phẫu thuật cắt ruột thừa, người bệnh nên nghỉ ngơi và chăm sóc đúng cách để đẩy nhanh quá trình hồi phục, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
Vệ sinh vết mổ nhẹ nhàng tại nhà, tránh nhiễm trùng vết mổ. Nên mặc quần áo thoải mái để tránh kích ứng da xung quanh vết mổ.
Người bệnh nên dùng thức ăn lỏng, mềm, dễ tiêu hóa, tăng cường rau xanh, trái cây tươi và uống đủ nước mỗi ngày. Nên chia nhỏ nhiều bữa ăn (4-6 bữa) với khoảng thời gian cố định trong ngày.
Ngoài ra, người bệnh không nên uống cà phê, dùng chất kích thích; tránh các thức ăn nhiều chất béo, dầu mỡ. Nếu bị táo bón có thể sử dụng thuốc làm mềm phân.
Thời gian đầu sau phẫu thuật, người bệnh không tự lái xe, khuyến khích người bệnh đi bộ nhẹ nhàng.(2)
Các thắc mắc về phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa hay gặp
Có rất nhiều câu hỏi xung quanh vấn đề mổ nội soi ruột thừa như:
1. Phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa thời gian bao lâu?
Thời gian trung bình của một cuộc phẫu thuật cắt ruột thừa là từ 30 – 60 phút. Thời gian có thể kéo dài nếu gặp tình huống phát sinh như ruột thừa vỡ, viêm dính nhiều trong ổ bụng.
2. Phẫu thuật ruột thừa nội soi có đau không?
Như đã trình bày ở trên, phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa cho ưu điểm nổi trội hơn rất nhiều so với mổ mở như: ít gây đau, vết sẹo nhỏ, nhanh phục hồi, tỷ lệ biến chứng thấp, thời gian nằm viện ngắn. Mức độ đau nhiều hay ít còn tùy thuộc vào thiết bị nội soi, tay nghề của bác sĩ cũng như quá trình chuẩn bị, chăm sóc trước, trong và sau phẫu thuật.
Tuy nhiên, trong quá trình phẫu thuật nội soi, người bệnh được gây mê toàn thân, nên hoàn toàn không cảm nhận sự khó chịu hay đau đớn. Tuy nhiên, sau mổ, khi thuốc mê đã hết tác dụng, người bệnh sẽ cảm thấy đau ở vết mổ, ở bụng… trong khoảng 24-48 giờ đến 5-7 ngày. Lúc này, bác sĩ sẽ cho bệnh nhân dùng thuốc giảm đau (đường truyền hoặc đường uống) để giảm cảm giác khó chịu cho người bệnh.
3. Phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa có để lại sẹo không?
Vì là phương pháp phẫu thuật nội soi ít xâm lấn, bác sĩ chỉ rạch vết mổ nhỏ (mỗi vết rạch khoảng 1cm) nên vết sẹo rất mờ và thậm chí không để lại sẹo.
4. Phẫu thuật ruột thừa nội soi bao lâu thì ăn được?
Một ngày sau khi phẫu thuật, người bệnh có thể tập ăn thức ăn lỏng, mềm như cháo, sữa, súp, nước đường. Sau 3-7 ngày, người bệnh có thể quay trở lại chế độ ăn uống bình thường.
5. Phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa bao lâu xuất viện?
Phẫu thuật nội soi cắt ruột thừa nếu không có biến chứng bất thường thì có thể xuất viện trong vòng 24h sau khi thực hiện phẫu thuật.
6. Phẫu thuật nội soi ruột thừa có cần cắt chỉ không?
Các vết rạch da sẽ được bác sĩ khâu lại sau mổ (dù mổ hở hay nội soi). Thông thường, bệnh nhân sẽ được hẹn tái khám 1 tuần sau mổ ruột thừa. Trong lần tái khám này, bệnh nhân sẽ được cắt chỉ nếu dùng chỉ thường. Một số trường hợp, bác sĩ khâu da bằng chỉ tự tiêu, hoặc dùng keo sinh học thì không cần cắt chỉ.
7. Phẫu thuật nội soi ruột thừa bao lâu thì lành?
Phẫu thuật nội soi ruột thừa chỉ mất 3-5 ngày là có thể lành vết thương cơ bản, người bệnh có thể sinh hoạt, đi lại và ăn uống nhẹ nhàng. Tuy nhiên, thời gian này cần tránh vận động mạnh hay làm các công việc vất vả, chờ vết thương bình phục hoàn toàn. Sau 4 tuần, vết mổ mới hoàn toàn bình phục, lúc này người bệnh có thể chơi môn thể thao mà mình yêu thích.
8. Phẫu thuật nội soi ruột thừa kiêng ăn gì?
Trong thời gian này, người bệnh nên tránh thức ăn khó tiêu, kích thích như đồ ăn cứng, rắn, nhiều dầu mỡ, đồ chua, cay nóng như: ngũ cốc nguyên hạt, dưa muối, trái cây có vị chua cam, quýt, cà phê, rượu bia…
9. Phẫu thuật nội soi ruột thừa nên ăn gì?
Bác sĩ khuyến khích người bệnh ăn thức ăn mềm, dễ tiêu như cháo, súp, rau xanh, trái cây tươi, uống đủ nước mỗi ngày.
10. Phẫu thuật ruột thừa nội soi bao lâu quan hệ được?
Sau khi phẫu thuật ruột thừa, người bệnh cần thời gian để vết mổ lành hẳn. Tùy khả năng bình phục của mỗi người, phải mất 3-4 tuần sau khi mổ, khi vết mổ đã ổn định, người bệnh có thể quay lại làm việc, vận động bình thường, thì “chuyện ấy” mới nên khởi động lại. Tuy nhiên, trong thời gian này, chỉ nên sinh hoạt điều độ, tránh ảnh hưởng đến vết mổ.
Chi phí phẫu thuật nội soi ruột thừa là bao nhiêu?
Tùy vào cơ sở y tế, thiết bị, dịch vụ chăm sóc người bệnh, đối tượng có hoặc không có bảo hiểm y tế mà giá phẫu thuật nội soi ruột thừa cũng khác nhau. Người bệnh nên liên hệ đến cơ sở y tế mình muốn thực hiện để được báo giá chính xác.
Nên phẫu thuật nội soi ruột thừa ở đâu?
Khoa Ngoại Tổng hợp là những trung tâm y tế chuyên khoa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho các bệnh nhân mắc các vấn đề về đường tiêu hóa từ nhẹ đến nặng (bao gồm cả bệnh lý viêm ruột thừa). BVĐK Trí Đức Thành quy tụ đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, bên cạnh đó là sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng. Vì vậy, đây là địa chỉ đáng tin cậy để điều trị phẫu thuật nội soi ruột thừa.